Οδηγός αγορας για κλιματιστικό

Χρήσιμες πληροφορίες για την αγορά κλιματιστικού 

Τα κλιματιστικά μηχανήματα έχουν δικαιολογημένα ενταχθεί στην καθημερινότητά μας ως απαραίτητες οικιακές συσκευές, κυρίως προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τις υψηλές θερμοκρασίες κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, αλλά και το κρύο το χειμώνα, ειδικά καθώς η λύση της θέρμανσης με πετρέλαιο είναι συχνά ακριβότερη. 

Όταν ξεκινήσουμε την έρευνα αγοράς, το πιο πιθανό είναι ότι οι περισσότεροι από εμάς θα προτιμήσουμε τα φθηνά κλιματιστικά inverter για να καλύψουμε τις ανάγκες των χώρων του σπιτιού μας. Ωστόσο, η επιλογή της κατάλληλης κλιματιστικής μονάδας ανάλογα με τα τετραγωνικά του χώρου μας, είναι μια σύνθετη διαδικασία. Στόχος των συμβουλών που ακολουθούν, είναι η απλή και κατανοητή ενημέρωσή μας σχετικά με τα βασικά χαρακτηριστικά και τις διαθέσιμες τεχνολογίες στο χώρο των κλιματιστικών μηχανημάτων.Να τονιστεί, ότι σε καμία περίπτωση οι παρακάτω πληροφορίες δεν έχουν σκοπό να αντικαταστήσουν την επιστημονική ανάλυση ενός εξειδικευμένου μηχανικού, η οποία αποτελεί τον πλέον ασφαλή τρόπο για τη σωστή επιλογή του κλιματιστικού μας μηχανήματος. 

Επιλογή ισχύος (BTU) 

Το πρώτο βασικό χαρακτηριστικό που θα μας απασχολήσει στην επιλογή κλιματιστικής μονάδας, είναι η ισχύς του μηχανήματος. Με τον όρο “ισχύς” εννοούμε την ποσότητα θερμότητας (ενέργειας) ανά ώρα, που είτε μπορεί να απορροφήσει η κλιματιστική μονάδα σε λειτουργία ψύξης, είτε να εκλύσει σε λειτουργία θέρμανσης, μεταβάλλοντας τη θερμοκρασία στο χώρο μας. Στην αγορά των κλιματιστικών, η ισχύς υπολογίζεται σε BTU/h (British Thermal Unit) και αναγράφεται στα τεχνικά χαρακτηριστικά από όλους του κατασκευαστές. Ο υπολογισμός της ισχύος που πρέπει να έχει το κλιματιστικό μας για να μπορεί να μεταβάλει αποτελεσματικά τη θερμοκρασία στο χώρο μας αποτελεί μία σύνθετη διαδικασία, η οποία απαιτεί εξειδικευμένη ανάλυση και επηρεάζεται από μια πληθώρα παραμέτρων. Ενδεικτικά, κάποιοι παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη: 

• Ο όγκος του χώρου και το ύψος του ταβανιού 
• Το είδος κατασκευής και ο βαθμός μόνωσης του κτιρίου (ύπαρξη μόνωσης / παράθυρα / αλουμινένια κουφώματα) 
• Ο όροφος στον οποίο βρίσκεται ο χώρος (ρετιρέ ή ενδιάμεσος όροφος) 
• Ο προσανατολισμός των δωματίων (π.χ. αν τα “βλέπει” ο ήλιος πολλές ώρες) 
• Η ύπαρξη άλλων ηλεκτρικών συσκευών στο χώρο (π.χ. κουζίνα, ψυγείο, τηλεόραση κ.λπ.) 

• Το πλήθος των ανθρώπων που συνήθως βρίσκονται στο χώρο κατά τη λειτουργία του κλιματιστικού 

Όπως αντιλαμβάνεται κανείς, η επεξεργασία των παραπάνω δεδομένων είναι αρκετά περίπλοκη. Έτσι, μια πρακτική μέθοδος για να κάνουμε μια καλή εκτίμηση, είναι να συσχετίσουμε την ισχύ του κλιματιστικού με το εμβαδόν του χώρου για τον οποίο προορίζεται, ώστε να προκύψει μία αντιστοιχία BTU ανά τετραγωνικό μέτρο. 

Ο γενικός κανόνας είναι ότι όσο πιο ισχυρό είναι ένα κλιματιστικό μηχάνημα, τόσο μεγαλύτερο χώρο μπορεί να καλύψει. Για να υπολογίσουμε χονδρικά πόσα BTU χρειαζόμαστε για την ενεργειακά αποδοτική λειτουργία της μονάδας, βασιζόμαστε στο ότι απαιτούνται περίπου 250 BTU ανά κυβικό μέτρο, δηλαδή περίπου 750 BTU ανά τετραγωνικό μέτρο σε κάθε δωμάτιο. Άρα, για παράδειγμα, αν έχουμε ένα χώρο 13-18m2, τότε ένα κλιματιστικό 9.000 BTU είναι ιδανικό, ενώ αν ο χώρος μας είναι 25-30m2, τότε χρειαζόμαστε μια μονάδα 14.000 BTU. 

Με τη βοήθεια του παρακάτω πίνακα θα αποφύγουμε την αγορά ενός υπερβολικά μικρού ή μεγάλου μηχανήματος (από πλευράς BTU). 

Ενδεικτικός πίνακας συσχέτισης BTU ανά m2 δωματίου 

Εύρος εμβαδού δωματίου m2	Προτεινόμενα BTU
9 - 13	7.000
13 - 18	9.000
18 - 25	12.000
25 - 30	14.000
30 - 35	16.000
35 - 40	18.000
40 - 45	20.000
45 - 55	22.000
55 - 65	24.000

Προσοχή σε μια συνηθισμένη παρανόηση. Αν το κλιματιστικό είναι μικρής ισχύος συγκριτικά με το χώρο, τότε θα είναι ανεπαρκές για τη βέλτιστη ψύξη ή θέρμανσή του, ενώ θα λειτουργεί συνεχώς σε μεγάλη ένταση, αυξάνοντας την κατανάλωση ρεύματος και την πιθανότητα εμφάνισης βλάβης. Από την άλλη, αν το κλιματιστικό έχει υπερβολικά μεγάλη ισχύ, τότε θα αναγκαζόμαστε να το ενεργοποιούμε και να το απενεργοποιούμε σε ιδιαίτερα μεγάλη συχνότητα, με αποτέλεσμα την ενεργοβόρο λειτουργία από πλευράς κατανάλωσης. Συνεπώς, η άποψη ότι το κλιματιστικό πρέπει να είναι όσο το δυνατόν μεγαλύτερο από πλευράς BTU, αποτελεί ανακρίβεια. 

Στη χώρα μας εδώ και χρόνια υπάρχει εντονότερη ζέστη για μεγαλύτερα διαστήματα, άρα για τη μέγιστη αποδοτικότητα και εξοικονόμηση ενέργειας, θα ήταν θεμιτό η κλιματιστική μονάδα που θα επιλέξουμε να είναι λίγο πιο ισχυρή, ώστε να μη λειτουργεί το μηχάνημα στα όρια του. Άλλωστε, οι ενδεικτικές τιμές των κατασκευαστών στον πίνακα κινούνται σε χαμηλά επίπεδα και δεν υπολογίζουν συνήθως τις πιθανές ιδιαιτερότητες ενός δωματίου ή κάποιας κατοικίας. 

Αυτό που προκύπτει από τον παραπάνω εμπειρικό κανόνα, είναι ότι η ισχύς συνιστάται να αυξηθεί στις εξής περιπτώσεις: 

• Εάν το δωμάτιο είναι ηλιόλουστο κατά το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας ή είναι ρετιρέ, υπολογίζουμε αύξηση περίπου 10% στα απαιτούμενα BTU 
• Εάν στο χώρο υπάρχει ηλεκτρική κουζίνα ή άλλη συσκευή που παράγει θερμότητα, υπολογίζουμε αύξηση κατά 4.000 BTU 

• Εάν κατά τη λειτουργία του κλιματιστικού στο χώρο υπάρχουν συνεχώς περισσότερα από δύο άτομα, υπολογίζουμε αύξηση κατά 600 BTU ανά άτομο 

Δώστε βάρος στις ακριβείς τιμές BTU των κλιματιστικών, καθώς υπάρχει περίπτωση να διαφέρουν από τις ονομαστικές ανά κατασκευαστή. Για παράδειγμα, υπάρχουν κλιματιστικά 12.000 BTU που αποδίδουν παραπάνω έως και 13.500 BTU στην ψύξη ή αντίστροφα, λιγότερα BTU στη θέρμανση. 

Τύποι κλιματιστικών 

Όταν ξεκινήσουμε την έρευνά μας για την επιλογή κλιματιστικού, θα διαπιστώσουμε ότι στην αγορά υπάρχει μεγάλη ποικιλία σε τύπους κλιματιστικών. Αν έπρεπε να τα διαχωρίσουμε σε κάποιες βασικές κατηγορίες, τότε θα δούμε ότι υπάρχουν τα κλιματιστικά για σπίτι, για την επιχείρηση και ορισμένες εξειδικευμένες κατηγορίες, όπως τα φορητά και τα πολυδιαιρούμενα (multi-split) κλιματιστικά. Κάθε τύπος κλιματιστικού έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα και αρκετές υποκατηγορίες που καλύπτουν διαφορετικές ανάγκες. Ας δούμε ποιοι είναι οι βασικότεροι τύποι: 

Οικιακά Κλιματιστικά Inverter Τοίχου
Ο πλέον αναγνωρίσιμος και δημοφιλής τύπος είναι το οικιακό κλιματιστικό inverter τοίχου. Όπως φανερώνει το όνομά του, η εσωτερική μονάδα εγκαθίσταται σε έναν από τους τοίχους του δωματίου, επιλύοντας το πρόβλημα έλλειψης διαθέσιμου εσωτερικού χώρου με το μικρότερο δυνατό κόστος εγκατάστασης. Τα κλιματιστικά inverter τοίχου έχουν τη δυνατότητα να καλύψουν τις ανάγκες σε ευρεία κλίμακα, από πλευράς διαστάσεων και δωματίων. Λόγω του ύψους της τοποθέτησής τους, έχουν τη δυνατότητα να κλιματίζουν καλύτερα το χώρο σε σχέση με μοντέλα που είναι τοποθετημένα στο δάπεδο. Αυτό οφείλεται στο ότι ο θερμός αέρας είναι ελαφρύτερος από τον ψυχρό και κατ' επέκταση συναντάται σε μεγαλύτερα ύψη εντός του χώρου. Ως εκ τούτου, ο ψυχρός αέρας, εάν εξάγεται από χαμηλά, είναι δυσκολότερο να φτάσει τα υψηλότερα στρώματα του χώρου, έτσι ώστε να ψύξει το θερμό αέρα.
Πολυδιαιρούμενα (Multi-split)  κλιματιστικά συστήματα	Κονσόλες Δαπέδου
Τα πολυδιαιρούμενα (multi-split) συστήματα κλιματισμού είναι παρόμοια με τα κλιματιστικά inverter τοίχου. Ουσιαστικά, η διαφορά τους έγκειται στη δυνατότητα σύνδεσης περισσοτέρων των ενός εσωτερικών μονάδων σε μία εξωτερική. Αν για παράδειγμα, τα δωμάτια που θέλουμε να έχουμε κλιματισμό μοιράζονται το ίδιο μπαλκόνι, τότε με μία τέτοια επιλογή μπορούμε να μειώσουμε το κόστος αγοράς κλιματιστικών μονάδων και να εξοικονομήσουμε χώρο στο μπαλκόνι ή στον κήπο μας. Θα πρέπει, όμως, να προσέξουμε η εξωτερική μονάδα να είναι επαρκής από πλευράς ισχύος, έτσι ώστε να καλύψει τις ανάγκες των συνδεδεμένων εσωτερικών μονάδων για ταυτόχρονη λειτουργία τους. Επιπλέον, η εξωτερική μονάδα θα πρέπει να τοποθετηθεί σε τέτοιο σημείο, ώστε το μήκος των σωληνώσεων σύνδεσης με τις εσωτερικές μονάδες να μην ξεπερνά το μήκος που έχει οριστεί από τον κατασκευαστή.	Τα κλιματιστικά κονσόλες δαπέδου είναι αυτό που φανερώνει η ονομασία τους, δηλαδή κλιματιστικά που τοποθετούνται στο δάπεδο και μοιάζουν με κονσόλα. Τα συγκεκριμένα πολυδιαιρούμενα μηχανήματα ξεχωρίζουν για τη χαμηλή στάθμη θορύβου και είναι σχεδιασμένα για να ταιριάζουν, τόσο σε επαγγελματικές, όσο και σε οικιακές εγκαταστάσεις. Η ομοιόμορφη κατανομή του αέρα χάρη στη μεγάλη κλίση των περσίδων και οι ποικίλες επιλογές εξόδου του αέρα (από το πάνω μέρος ή από το πάνω και κάτω μέρος ταυτόχρονα) αποτελούν μερικούς λόγους για να τα προτιμήσει κανείς.
Επαγγελματικά Κλιματιστικά Inverter
Μια μεγάλη κατηγορία κλιματιστικών είναι τα επαγγελματικά κλιματιστικά Inverter, όπου συναντάμε ποικιλία λύσεων και εφαρμογών, προκειμένου να καλυφθούν οι σύνθετες ανάγκες μιας επιχείρησης ή ενός χώρου που φιλοξενεί μεγάλο αριθμό ατόμων. Οι τύποι των συγκεκριμένων κλιματιστικών μηχανημάτων προσφέρουν ευελιξία εφαρμογών και παρόλο που απευθύνονται σε επιχειρήσεις και επαγγελματίες, κατά περίπτωση μπορεί να βρουν εφαρμογή και σε ένα σπίτι.
Καναλάτο	Δαπέδου / Οροφής
Στα κλιματιστικά τύπου καναλάτο, η εσωτερική μονάδα είναι τοποθετημένη εξ' ολοκλήρου εντός του ταβανιού του δωματίου. Ως εκ τούτου, είναι υποχρεωτική η ύπαρξη ψευδοροφής για να φιλοξενήσει την απαραίτητη υποδομή. Ο ψυχρός αέρας εκχέεται στο χώρο με τη βοήθεια κατάλληλων καναλιών (εύκαμπτων σωληνώσεων). Οι εύκαμπτες αυτές σωληνώσεις καταλήγουν σε περσίδες βελτιώνοντας την αισθητική του χώρου. Η λύση του συγκεκριμένου κλιματιστικού ενδείκνυται σε περιπτώσεις όπου ο χώρος είναι αρκετά μεγάλος και είναι προτιμότερη η εξαγωγή αέρα από περισσότερα του ενός διαφορετικών σημείων. Όμως, εφόσον επιλεγεί η συγκεκριμένη λύση, θα πρέπει να συνυπολογιστεί το κόστος αγοράς των προαναφερόμενων σωληνώσεων και περσίδων.	Τα κλιματιστικά δαπέδου/οροφής μας δίνουν την ευχέρεια να αποφασίσουμε για το σημείο εγκατάστασής τους, αφού όπως είναι προφανές από την ονομασία τους, μπορούν να εγκατασταθούν είτε στο δάπεδο, είτε στην οροφή του δωματίου. Στην πρώτη περίπτωση (δάπεδο) θα πρέπει να λάβουμε υπόψη όσα έχουν ήδη αναφερθεί περί θερμού και ψυχρού αέρα στα κλιματιστικά τοίχου. Στη δεύτερη περίπτωση (οροφή), θα πρέπει να αναλογιστούμε ότι η μονάδα δε "χωνεύεται" εντός της οροφής, όπως στα κλιματιστικά τύπου "καναλάτο" και "κασέτα", αλλά είναι εξ' ολοκλήρου εμφανής. Ωστόσο, η τοποθέτηση της μονάδας στην οροφή του δωματίου δεν απαιτεί ύπαρξη ψευδοροφής. Προς αποφυγή παρερμηνειών, θα πρέπει να τονιστεί ότι υπάρχουν εσωτερικές μονάδες οι οποίες οπτικά μοιάζουν με τα κλιματιστικά δαπέδου οροφής, αλλά είναι είτε μόνο δαπέδου, είτε μόνο οροφής.
Κασέτα	Αεροκουρτίνες
Στα κλιματιστικά τύπου κασέτα ψευδοροφής, η εσωτερική μονάδα είναι τοποθετημένη στο ταβάνι του δωματίου. Και σε αυτήν την περίπτωση είναι υποχρεωτική η ύπαρξη ψευδοροφής. Όμως, σε αντίθεση με το κλιματιστικό τύπου καναλάτο, το κάτω μέρος της μονάδας είναι εμφανές. Επιπρόσθετα, η εξαγωγή του αέρα γίνεται μόνο από το σημείο στο οποίο είναι εγκατεστημένη η εσωτερική μονάδα.	Τα κλιματιστικά τύπου αεροκουρτίνες ονομάζονται έτσι, διότι δημιουργούν ένα λεπτό ρεύμα αέρα υψηλής ταχύτητας κατά μήκος της εισόδου του χώρου όπου τοποθετούνται, δρώντας έτσι σαν ένα αόρατο φράγμα - κουρτίνα, το οποίο διαχωρίζει αποτελεσματικά το εσωτερικό από το εξωτερικό περιβάλλον. Αυτά τα κλιματιστικά αποτελούν ιδανική λύση για εμπορικά καταστήματα, δημόσια κτίρια και γενικά για χώρους όπου απαιτείται να υπάρχουν ανοιχτές πόρτες, μειώνοντας ουσιαστικά το κόστος ψύξης και θέρμανσης.
Τα φορητά κλιματιστικά είναι κλιματιστικά χωρίς εξωτερική μονάδα, τα οποία μπορούν να μετακινηθούν μέσα στο χώρο. Συνήθως είναι αρκετά φθηνότερα από τα υπόλοιπα κλιματιστικά μηχανήματα, έχουν όμως κάποια μειονεκτήματα, όπως π.χ. ότι λόγω της μικρής τους ισχύος δεν έχουν εφάμιλλες επιδόσεις και ότι για τη λειτουργία τους έχουν ως προαπαιτούμενο την επικοινωνία με το εξωτερικό περιβάλλον μέσω κάποιου σωλήνα. Μπορούν να διακριθούν σε δύο κατηγορίες ανάλογα με την αρχή λειτουργίας τους:  Φορητά ψυχρού αέρα  Στην κατηγορία περιλαμβάνονται τα φορητά κλιματιστικά που χρησιμοποιούν τον αέρα για την ανταλλαγή θερμότητας μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος. Συνεπώς, η αρχή λειτουργίας τους είναι παρεμφερής με τα κλιματιστικά σταθερής εγκατάστασης.  Φορητά air coolers  Αν και τυπικά μοιάζουν με τους ανεμιστήρες, τα φορητά air coolers αποτελούν μια λύση κλιματισμού, καθώς απορροφούν ένα ποσοστό θερμότητας και δημιουργούν μια αίσθηση δροσιάς, εξατμίζοντας νερό στο χώρο. Η συγκεκριμένη μέθοδος δροσισμού είναι παρεμφερής με αυτή που χρησιμοποιεί το σώμα μας μέσω της εφίδρωσης. Το βασικό πλεονέκτημα των συγκεκριμένων συσκευών πηγάζει από το γεγονός ότι δεν αλληλεπιδρούν με το εξωτερικό περιβάλλον (μέσω σωλήνα), με αποτέλεσμα να είναι πλήρως φορητά και ανεξάρτητα. Όμως, τα air coolers αυξάνουν την υγρασία στο χώρο, γεγονός που μπορεί να είναι δυσάρεστο σε υγρά κλίματα.

 

Τα προηγούμενα χρόνια τα κλιματιστικά διακρίνονταν σε inverter και on/off. Τα on/off φορητά κλιματιστικά λειτουργούν με σταθερό ρυθμό μέχρι να επικρατήσουν οι επιθυμητές συνθήκες και στη συνέχεια σταματούν, έως ότου οι συνθήκες αποκλίνουν από το επιθυμητό. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι συγκριτικά με ένα inverter κλιματιστικό, που δουλεύει σταθερά με μεταβλητό ρυθμό, το on/off απαιτεί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για να επιτύχει τις επιθυμητές συνθήκες. Άρα, μπορεί να είναι μια φθηνότερη λύση κατά την αγορά του, η οποία ίσως αποδειχθεί πολύ ακριβότερη κατά τη λειτουργία του. Να σημειωθεί ότι πλέον, η τεχνολογία on/off διατίθεται ως επιλογή μόνο στα φορητά κλιματιστικά. 

Ενεργειακή κλάση (Δείκτες SEER και SCOP) 

Οι περισσότερες οικιακές συσκευές που θα βρούμε στην αγορά (π.χ. ψυγεία, πλυντήρια, κουζίνες κ.λ.π.) κατηγοριοποιούνται σε ενεργειακές κλάσεις, κάτι που ισχύει και για τα κλιματιστικά μηχανήματα. Η κατηγοριοποίηση γίνεται με βάση την ενεργειακή τους απόδοση, δηλαδή το ωφέλιμο ποσό ενέργειας που ελευθερώνουν στο χώρο σε σχέση με αυτό που καταναλώνουν. Η ενεργειακή κλάση μετριέται σε μια χρωματική κλίμακα επτά βαθμίδων από Α+++ έως G, με την κλάση Α+++ να είναι η αποδοτικότερη, ενώ αντίθετα η κλάση G, η ελάχιστα αποδοτική. 

 
 

Μέχρι πρότινος η κατηγοριοποίηση στις ενεργειακές κλάσεις για τα κλιματιστικά γινόταν με βάση δύο δείκτες, το βαθμό ενεργειακής απόδοσης θέρμανσης (COP) και το βαθμό ενεργειακής απόδοσης ψύξης (EER). Οι δύο δείκτες υπολογίζονται διαιρώντας την αποδιδόμενη ενέργεια (θέρμανσης ή ψύξης) προς την καταναλισκόμενη ηλεκτρική ενέργεια, με τις υψηλές τιμές του εκάστοτε δείκτη να αντικατοπτρίζουν καλύτερα επίπεδα απόδοσης. 

 
 

Ωστόσο, με βάση τη νεότερη νομοθεσία της Ε.Ε. η οποία εφαρμόστηκε στο πλαίσιο παραγωγής και χρήσης λιγότερο ενεργοβόρων και ρυπογόνων κλιματιστικών μηχανημάτων, οι παραπάνω δείκτες αντικαταστάθηκαν από νέους δείκτες απόδοσης για τα κλιματιστικά. Οι δύο νέοι δείκτες ψύξης και θέρμανσης SEER και SCOP, απεικονίζουν πιο αντικειμενικά την πραγματική ενεργειακή απόδοση των κλιματιστικών μονάδων. Συγκεκριμένα, η βασική διαφορά από τους προγενέστερους είναι ότι κατά τον υπολογισμό τους λαμβάνουν υπόψη την παράμετρο της εποχικότητας και της ετήσιας λειτουργίας του μηχανήματος. 

 
 

Ο εποχιακός συντελεστής απόδοσης θέρμανσης (SCOP) και ο εποχιακός βαθμός ενεργειακής απόδοσης ψύξης (SEER) αντιπροσωπεύουν ολόκληρη την περίοδο θέρμανσης ή ψύξης αντίστοιχα. Υπολογίζονται διαιρώντας την ετήσια απαιτούμενη θέρμανση ή ψύξη με την ετήσια καταναλισκόμενη ηλεκτρική ενέργεια αντίστοιχα. Ο δείκτης SCOP υπολογίζεται με κριτήριο τις ετήσιες μετρήσεις θερμοκρασίας που έχουν ληφθεί σε τρεις ξεχωριστές κλιματικές ζώνες (Ψυχρή, Μέση, Θερμή). Αντίθετα, ο συντελεστής SEER υπολογίζεται με βάση τις ετήσιες μετρήσεις θερμοκρασίας, που έχουν ληφθεί μόνο στη μέση κλιματική ζώνη. Όσο πιο ψηλός είναι ο εκάστοτε δείκτης, τόσο πιο αποδοτικό είναι το μηχάνημα. 

 
 

Στην αγορά κυκλοφορούν και μοντέλα τα οποία παρήχθησαν πριν τη θέσπιση της εν λόγω νομοθεσίας και συνοδεύονται μόνο από τους συντελεστές COP και ΕΕR, άρα δείχνουμε προσοχή κατά την επιλογή μας. 

 
 

Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει τη διάκριση των κλιματιστικών σε ενεργειακές κλάσεις με βάση τις εποχικές ενεργειακές αποδόσεις ψύξης και θέρμανσης. 

 

Κλάση ενεργειακής  απόδοσης	SEER	SCOP
Α+++	SEER ≥ 8,50	SCOP ≥ 5,10
Α++	6,10 ≤ SEER ≤ 8,50	4,60 ≤ SCOP ≤ 5,10
Α+	5,60 ≤ SEER ≤ 6,10	4,00 ≤ SCOP ≤ 4,60
Α	5,10 ≤ SEER ≤ 5,60	3,40 ≤ SCOP ≤ 4,00
B	4,60 ≤ SEER ≤ 5,10	3,10 ≤ SCOP ≤ 3,40
C	4,10 ≤ SEER ≤ 4,60	2,80 ≤ SCOP ≤ 3,10
D	3,60 ≤ SEER ≤ 4,10	2,50 ≤ SCOP ≤ 2,80
E	3,10 ≤ SEER ≤3,60	2,20 ≤ SCOP ≤ 2,50
F	2,60 ≤ SEER ≤3,10	21,90 ≤ SCOP ≤ 2,20
G	SEER ≤ 2,60	SCOP ≤ 1,90

Το γεγονός ότι ένα κλιματιστικό έχει ενεργειακή κλάση "Α+" στη λειτουργία της ψύξης, δε συνεπάγεται κατ' ανάγκη ότι έχει την ίδια ενεργειακή κλάση κατά τη λειτουργία της θέρμανσης. Για αυτό, είναι σημαντικό να μελετάμε και την ενεργειακή ετικέτα της μονάδας που μας ενδιαφέρει, όπου αναγράφονται ξεχωριστά οι αποδόσεις για ψύξη - θέρμανση. 

Ενεργειακή ετικέτα 

Για την πληρέστερη ενημέρωσή μας κατά την αγορά ενός κλιματιστικού μηχανήματος, σύμφωνα με τη νομοθεσία της Ε.Ε., οι κατασκευαστές οφείλουν να εκδίδουν την ανανεωμένη ενεργειακή ετικέτα της κάθε μονάδας, παρέχοντας πληροφόρηση για τα χαρακτηριστικά του εκάστοτε μηχανήματος. Η παρακάτω εικόνα περιγράφει τα βασικότερα χαρακτηριστικά που θα δούμε πάνω στην ετικέτα και αξίζει να έχουμε υπόψη μας πριν την αγορά οποιουδήποτε κλιματιστικού: 

 Επωνυμία ή εμπορικό σήμα κατασκευαστή 

 Ενεργειακή κατάταξη για τη λειτουργία ψύξης 

 SEER: Εποχιακός συντελεστής ενεργειακής απόδοσης ψύξης 

 Ισχύς θορύβου εσωτερικής μονάδας (dΒ) 

 Ισχύς θορύβου εξωτερικής μονάδας (dΒ) 

 Αναγνωριστικό μοντέλου κλιματιστικής μονάδας 

 Ενεργειακή κατάταξη για τη λειτουργία θέρμανσης σε διάφορες κλιματικές ζώνες 

 
 SCOP: Εποχιακός συντελεστής ενεργειακής απόδοσης θέρμανσης 

1. Ευρωπαϊκός χάρτης χωρισμένος σε 3 διαφορετικές κλιματικές ζώνες 

Το ίδιο κλιματιστικό μηχάνημα μπορεί να έχει διαφορετική ενεργειακή απόδοση ανάλογα με την κλιματική ζώνη στην οποία λειτουργεί και συνεπώς να υπάγεται σε διαφορετική ενεργειακή κλάση. Να σημειωθεί ότι η αναγραφή του δείκτη SCOP στην ενεργειακή ετικέτα είναι υποχρεωτική για την περίπτωση της μέσης κλιματικής ζώνης και προαιρετική για την ψυχρή και τη θερμή. Η Ελλάδα ανήκει στη θερμή κλιματική ζώνη. 

Επίπεδα θορύβου dB 

O θόρυβος που δημιουργείται κατά τη λειτουργία του κλιματιστικού, αποτελεί σημαντικό κριτήριο επιλογής, ειδικά εάν το κλιματιστικό προορίζεται για εγκατάσταση στην κρεβατοκάμαρα. Όλοι οι κατασκευαστές αναγράφουν το επίπεδο θορύβου με τιμές (dΒ) του κάθε μοντέλου, τόσο για την εσωτερική όσο και για την εξωτερική μονάδα. Επειδή είναι δύσκολο να αντιληφθούμε πόσο αθόρυβο ή θορυβώδες θα είναι το κλιματιστικό κατά τη λειτουργία του μόνο από τη συγκεκριμένη τιμή, προτείνεται να την εκμεταλλευτούμε συγκριτικά. Δηλαδή, όταν καταλήξουμε σε κάποια μοντέλα κατά την έρευνα αγοράς, να συγκρίνουμε την τιμή (dB) που παράγουν οι μονάδες που μας ενδιαφέρουν. Αυτό το οποίο έχει τη μικρότερη τιμή είναι το λιγότερο θορυβώδες. 

Ενδεικτικά, αν και η ταχύτητα του ανεμιστήρα επηρεάζει τα επίπεδα θορύβου, μέγιστα όρια για την εσωτερική μονάδα θεωρούνται τα 40dB και για την εξωτερική τα 55dB. Αν μας ενδιαφέρει το κλιματιστικό να είναι εξαιρετικά αθόρυβο, τότε πρέπει να αναζητήσουμε ένα μοντέλο όπου τα επίπεδα θορύβου λειτουργίας της εσωτερικής μονάδας κυμαίνονται στα 20dB - 25dB. 

Επιπλέον, αρκετά μοντέλα πλέον διαθέτουν πρόσθετες δυνατότητες αθόρυβης λειτουργίας με διαφορετικές ταχύτητες στους ανεμιστήρες και αυτόματη προσαρμογή της ροής αέρα και της θερμοκρασίας. Άρα, εάν μας ενδιαφέρει να χρησιμοποιούμε το κλιματιστικό κατά τη διάρκεια του ύπνου, είναι χρήσιμο να αναζητήσουμε ένα μοντέλο χαμηλού θορύβου, συνήθως με τη σχετική λειτουργία “Sleep”, “Ultra Silence” ή “Quiet” mode. 

Τα inverter κλιματιστικά είναι σχετικά αθόρυβα λόγω της συνεχόμενης λειτουργίας τους σε χαμηλές στροφές. 

Οικολογικό ψυκτικό υγρό R32 

Εκτός από την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, ένας σημαντικός λόγος που τα κλιματιστικά μηχανήματα επιβαρύνουν το περιβάλλον είναι το γεγονός ότι χρησιμοποιούν κάποιο ψυκτικό μέσο. Αν το ψυκτικό μέσο διαρρεύσει στην ατμόσφαιρα, τότε ενισχύει το φαινόμενο του θερμοκηπίου και την κλιματική αλλαγή πολύ περισσότερο από τον συνήθη ύποπτο, το διοξείδιο του άνθρακα (CO2). 

Στην περίπτωση των οικιακών κλιματιστικών μέχρι και πριν από λίγα χρόνια αποκλειστική επιλογή των κατασκευαστών ήταν το ψυκτικό R410A, ένα μείγμα αερίων που δρα πολύ πιο αρνητικά από το CO2 στην υπερθέρμανση της Γης.Ωστόσο, η τεχνολογία προχώρησε και πλέον εάν θέλουμε να αγοράσουμε κλιματιστικό φιλικό προς το περιβάλλον, έχουμε τη δυνατότητα να επιλέξουμε μια μονάδα που χρησιμοποιεί το νέο οικολογικό ψυκτικό υγρό R32. Το ψυκτικό υγρό R32 έχει 68% χαμηλότερο δυναμικό υπερθέρμανσης του πλανήτη συγκριτικά με το R410A. Μάλιστα, το πιο οικολογικό προφίλ αυτών των μοντέλων δε σημαίνει πως θα πρέπει να κάνουμε κάποια έκπτωση στην απόδοση ή την ενεργειακή εξοικονόμηση στο κλιματιστικό που θα αγοράσουμε. 

Το ψυκτικό μέσο R32 στα μοντέρνα κλιματιστικά είναι η απάντηση των κατασκευαστών των οικιακών κλιματιστικών στον κανονισμό (F-gas regulation) της Ε.Ε. για τον έλεγχο των εκπομπών του θερμοκηπίου από τα φθοριούχα αέρια και τους υδροφθοράνθρακες. Μάλιστα, από το 2025 θα απαγορευτεί η πώληση κλιματιστικών μηχανημάτων που δεν πληρούν τις προδιαγραφές περιβαλλοντικής επίδρασης της κοινοτικής οδηγίας. 

Επομένως, αν επιλέξουμε μια μονάδα με οικολογικό ψυκτικό υγρό R32, ενισχύουμε τις αποδόσεις του κλιματιστικού μας και βοηθάμε δραστικά στην προστασία του πλανήτη, αφού τα συγκεκριμένα μηχανήματα συμβάλλουν στη μείωση του φαινομένου υπερθέρμανσης εγκλωβίζοντας μικρότερα ποσά θερμότητας (GWP= 675).Συνοπτικά, τα πλεονεκτήματα του ψυκτικού μέσου R32: 

• Δεν επιδρά αρνητικά στο στρώμα του όζοντος και είναι πιο φιλικό προς το περιβάλλον 
• Αυξάνει την ενεργειακή αποδοτικότητα της κλιματιστικής μονάδας σε σύγκριση με το R410 

• Μειώνει σημαντικά το κόστος συντήρησης, ενώ μπορεί να ανακυκλωθεί πιο εύκολα και να ξαναχρησιμοποιηθεί 
• Αποδίδει καλύτερα σε ακραίες εξωτερικές θερμοκρασίες μεταφέροντας μεγαλύτερα ποσά θερμότητας ανά μονάδα μάζας συγκριτικά με το R410A 

Λειτουργίες & χαρακτηριστικά 

Ψύξη και Θέρμανση 

Αν και η πλειονότητα των κλιματιστικών στη αγορά έχουν διπλή λειτουργία, εξυπηρετώντας ταυτόχρονα τόσο τις ανάγκες ψύξης όσο και θέρμανσης του χώρου, θα πρέπει να μην τη θεωρήσουμε δεδομένη και να ελέγξουμε την ύπαρξή της στα χαρακτηριστικά του κλιματιστικού. 

Επιπλέον, τα περισσότερα κλιματιστικά διαθέτουν πρόσθετες λειτουργίες, πέρα από την ψύξη και τη θέρμανση, όπως π.χ. η αφύγρανση ή άλλες ειδικές ρυθμίσεις, όπως η ένταση του ανεμιστήρα, η θέση των περσίδων, ο χρονοδιακόπτης, κ.λ.π. 

Ιονιστής 

Η τεχνολογία καθαρισμού του κλιματιζόμενου αέρα βελτιώνεται συνεχώς και στην πλειονότητά τους τα μοντέρνα κλιματιστικά είναι εξοπλισμένα με προηγμένα φίλτρα καθαρισμού αέρα, όπως φίλτρα ενεργού άνθρακα και HEPA, έτσι ώστε να συγκρατούνται σκόνες, σωματίδια και μικροοργανισμοί. 

Η εξέλιξη των φίλτρων οδήγησε αρκετούς κατασκευαστές στο να εξοπλίσουν τα μοντέλα τους με ιονιστή, δηλαδή ένα φίλτρο προηγμένης ηλεκτρονικής τεχνολογίας (φίλτρο cold plasma). Ο ιονιστής στα κλιματιστικά χρησιμοποιεί ηλεκτρικά πεδία απελευθερώνοντας θετικά και αρνητικά ιόντα στον αέρα, που εξουδετερώνουν βακτήρια και ιούς, ενώ παράλληλα συγκρατεί σκόνη, οσμές και αιωρούμενα σωματίδια, προσφέροντας υγιεινή και υψηλής ποιότητας ατμόσφαιρα στο χώρο μας. 

Η λειτουργία του ιονιστή συνίσταται εάν το κλιματιστικό μηχάνημα προορίζεται να χρησιμοποιηθεί σε χώρους καπνιζόντων και σε περιπτώσεις ανθρώπων που υποφέρουν από αλλεργίες, ηλικιωμένους και μωρά. 

Λειτουργία αφύγρανσης (Dry) 

Μια δυνατότητα που ελάχιστοι γνωρίζουν και συνήθως αγνοούμε, είναι ότι ένα κλιματιστικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί, επίσης, για την αφύγρανση ενός χώρου. 

Οι μονάδες που διαθέτουν τη συγκεκριμένη λειτουργία αφύγρανσης με την ένδειξη “dry”, μπορούν να αφαιρέσουν την υγρασία από τον εσωτερικό αέρα και τον κάνουν πιο φρέσκο, εφόσον η ρυθμισμένη θερμοκρασία στο κλιματιστικό μηχάνημα είναι χαμηλότερη από την εσωτερική θερμοκρασία του δωματίου. 

Μάλιστα, αν δε διαθέτουμε αφυγραντήρα, τότε το κλιματιστικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί χειμώνα και καλοκαίρι για τη διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων υγρασίας στο χώρο μας, εξασφαλίζοντας μας ευχάριστη και άνετη διαβίωση, αλλά και φροντίζοντας για την υγεία μας. Τα αυξημένα επίπεδα υγρασίας ευνοούν τη δημιουργία μούχλας και μπορεί να επιδεινώσουν δεκάδες προβλήματα υγείας, όπως άσθμα, αναπνευστικά προβλήματα, αρθρίτιδες, πονοκεφάλους, αλλεργίες και δερματικές παθήσεις. 

WiFi 

Οι τάσεις της εποχής επιτάσσουν όλες οι ηλεκτρονικές και ηλεκτρικές συσκευές μας να είναι διασυνδεδεμένες και έτσι, τα κλιματιστικά δεν αποτελούν εξαίρεση. Αρκετά μοντέλα στην αγορά διαθέτουν πλέον δυνατότητα ασύρματης διασύνδεσης μέσω WiFi με το κινητό μας τηλέφωνο ή το tablet, όπου μέσω των αντίστοιχων εφαρμογών έχουμε πρόσβαση σε πληροφορίες για τη λειτουργία της μονάδας και άλλα χρήσιμα χαρακτηριστικά. 

Ίσως μια ενδιαφέρουσα υλοποίηση της συνδεσιμότητας με WiFi είναι η δυνατότητα ενεργοποίησης / απενεργοποίησης της μονάδας εξ’ αποστάσεως και η πρόσβαση στις ρυθμίσεις του κλιματιστικού από όπου κι αν βρισκόμαστε. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να επιστρέψουμε στο σπίτι ή το χώρο μας και να βρούμε ήδη τις ιδανικές συνθήκες θερμοκρασίας. 

Αν μας ενδιαφέρει το WiFi, προσοχή στο διαχωρισμό WiFi Direct και WiFi Ready. Στην πρώτη περίπτωση η μονάδα διαθέτει ενσωματωμένο πομπό και δέκτη WiFi, ενώ στη δεύτερη, θα απαιτείται η αγορά κάποιου αντάπτορα (dongle), κάτι που σημαίνει επιπλέον κόστος. 

Τοποθέτηση - Εγκατάσταση & Απεγκατάσταση 

Βασική προϋπόθεση για την αποτελεσματική λειτουργία του κλιματιστικού μας είναι η τοποθέτηση και εγκατάστασή του από έμπειρους τεχνικούς, προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν αστοχίες, που μπορεί να οδηγήσουν σε προβλήματα, όπως η κακή απόδοση, η υπερβολική κατανάλωση ενέργειας ή ακόμα και η απώλεια της εγγύησης. 

Έτσι, λοιπόν, κατά την έρευνα αγοράς πρέπει να εξετάζουμε αν η εγκατάσταση συμπεριλαμβάνεται στην τιμή αγοράς ή αν αποτελεί επιπλέον επιβάρυνση, την οποία θα πρέπει να συνυπολογίσουμε στο τελικό κόστος. 

 

Για τη σωστή τοποθέτηση του κλιματιστικού, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι παρακάτω παράγοντες: 

• Σημείο τοποθέτησης εσωτερικής μονάδας: ιδανικά σε αρκετό ύψος ώστε ο αέρας στο χώρο μας να διαχέεται ομοιόμορφα (π.χ. 1,8 ή 2 μέτρα από το πάτωμα), η κατεύθυνση του αέρα να μην μας “χτυπάει”, και η συσκευή να βρίσκεται κατά το δυνατόν στην πλευρά των παραθύρων σε σκιερό μέρος και όχι πάνω από άλλη πηγή-συσκευή που εκλύει θερμότητα, ώστε να μειώνει την απώλεια θερμοκρασίας. 
• Σημείο τοποθέτησης εξωτερικής μονάδας: σε σημείο με εύκολη πρόσβαση για τη συντήρηση του μηχανήματος, σε μικρή απόσταση από την εσωτερική μονάδα (όχι πάνω από 15 μέτρα) και με τις ελάχιστες απαιτούμενες ελεύθερες αποστάσεις γύρω από το μηχάνημα, έτσι ώστε να αερίζεται σωστά και η κατεύθυνση του αποβαλλόμενου αέρα να μην είναι προς κοντινά παράθυρα, μπαλκονόπορτες κ.λ.π. 

• Η εξωτερική μονάδα θα πρέπει να στερεωθεί σε στιβαρή επιφάνεια πάνω σε αντικραδασμικά λάστιχα για την αποφυγή συντονισμού και κραδασμών. 
• Σωληνώσεις: οι θέσεις εγκατάστασης των μονάδων καθορίζουν τη διαδρομή και το μήκος των ψυκτικών σωληνώσεων, που ιδανικά θα πρέπει να είναι κοντύτερη των 8 μέτρων, ώστε να μην επηρεαστεί η απόδοση του κλιματιστικού. Επίσης, ο τεχνικός που θα κάνει την εγκατάσταση θα πρέπει να μεριμνήσει για τη σωστή πορεία, την προστασία και τη μόνωση των σωληνώσεων. 
• Αποχέτευση: οι σωληνώσεις αποχετεύσεων θα πρέπει να είναι κατασκευασμένες από σωστό υλικό, ανάλογα με την περίπτωση και να καταλήγουν σε αποχέτευση, σε σιφόνι μπαλκονιού ή δαπέδου ή σε κηπόχωμα. 

Συντήρηση και καθαρισμός 

Ανά τακτικά χρονικά διαστήματα (συνήθως μία φορά ανά έτος) απαιτείται συντήρηση του κλιματιστικού μας από εξειδικευμένους επαγγελματίες ψυκτικούς, που θα αντιμετωπίσουν ήδη υπάρχουσες βλάβες ή θα προλάβουν την εμφάνισή τους. Η συντήρηση του κλιματιστικού θα πρέπει να γίνεται, επίσης, τόσο την εσωτερική όσο και την εξωτερική μονάδα. 

Ορισμένα συνηθισμένα σημάδια που καταδεικνύουν την ανάγκη μη-προγραμματισμένης συντήρησης, είναι η πτώση της απόδοσης του κλιματιστικού σε σχέση με παλαιότερα, αν κατά την ενεργοποίηση οσφραινόμαστε κάποια δυσοσμία στον αέρα και τέλος, αν υπάρχουν ενδείξεις διαρροής νερού στην εσωτερική μονάδα.Πέρα της τακτικής συντήρησης από εξειδικευμένο προσωπικό, προτείνεται και ο συχνός καθαρισμός των φίλτρων και των πτερυγίων της εσωτερικής μονάδας από τη σκόνη, που σταδιακά επηρεάζει την αποτελεσματικότητα του κλιματιστικού. 

Εφόσον ο καθαρισμός και η συντήρηση εφαρμόζονται τακτικά και σχολαστικά, τότε επιτυγχάνουμε τη βελτίωση της απόδοσης του κλιματιστικού μας και την επέκταση του χρόνου ζωής της συσκευής, ενώ παράλληλα εξασφαλίζουμε αισθητές μειώσεις στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας.